Fundacja Ingenium proponuje autorską Metodę Fonemową

w profilaktyce i terapii dysleksji

 

Czym są polskie fonemy? 

        Czytanie globalne pomaga zapamiętać wyraz z widzenia, ale niekoniecznie pozwala rozkodować zupełnie nowe słownictwo i polską ortografię. Do tego niezbędna jest analiza wyrazów. Twórcy nowych metod czytania od lat zastanawiają się co powinny analizować dzieci podczas nauki czytania i pisania.

 

Co jest najmniejszym elementem konstrukcyjnym polskich wyrazów – czy jest to litera czy sylaba? A może warto skupić się na dźwiękach mowy?

Postaraliśmy się wydzielić jak najmniejsze elementy konstrukcyjne wyrazu, które w jak największym stopniu pokrywają się budową dźwiękową wyrazów mówionych. Tymi elementami nie są ani same sylaby ani pojedyncze litery. Pod względem prozodii polskie wyrazy to hybrydy, w których obok siebie szeregowane są pojedyncze litery (krótko brzmiące - punktum) i sylaby otwarte (dłużej brzmiące - virgo). W polskiej pisowni (w przenoszeniu wyrazów), wspomniane wcześniej samotne literki dolepiane są do sylab zamkniętych, co bardzo ładnie wygląda w zapisie. Jednak to teoretyczne rozwiązanie nie pokrywa się z brzmieniem wyrazów w mowie. To właśnie te zamknięte sylabki inaczej dzielą się w języku mówionym, co bardzo utrudnia dzieciom zrozumienie pisowni na etapie nauki czytania. Na przykład, wyraz mówiony ,, panna” wymawiany sylabicznie ,,pan-na” staje się praktycznie niezrozumiały (Pan na… ? Na czym?).

 

Kodowanie fonemowe virgo-punktum nie rozbija wyrazu na sylaby, tylko opisuje te grafemy, które słychać w mowie. Na dalszym etapie nauki można w dowolnym momencie podzielić wyraz na sylaby. Wystarczy wskazać, które pojedyncze literki (kropki-punktum) dołączą do sylab otwartych (kresek-virgo).

​

Na czym polegają zalety czytania fonemowego?

 

         

Czytanie metodą fonemową uczy rozpoznawania fonemów, które są reprezentowane przez ich alfabetyczne odpowiedniki czyli grafemy. Odpowiednio dobrane fonemy i grafemy pozwalają usłyszeć i zrozumieć jak skonstruowane są polskie wyrazy. Dziecko nie tylko potrafi przeczytać nowe słowa, których nigdy nie widziało, ani nie słyszało, ale również kształci słyszenie ortografii, zamiast uczyć się transkrypcji słów ze słuchu metodą prób i błędów. Zapoznanie z bitami inteligencji –polskimi fonemami to ważny krok w rozwoju umiejętności ortograficznych dziecka. Język polski ma skomplikowaną pisownię, której niestety nie słychać dobrze w języku mówionym. Dlatego analiza wzrokowa polskich wyrazów metodą fonemową opiera się na słuchowym rozumieniu wyrazu. Innymi słowy, metoda fonemowa pomaga analizować zapis w sposób zgodny z prozodią języka polskiego.